«تابستان خود را چگونه گذراندید؟» بیش‌تر از آن‌که موضوع یک انشای کلاسی باشد، یک ماجرای مهم است که اگر حواس‌مان باشد و خوش‌سلیقه باشیم، می‌توانیم با یک برنامه‌ی خوب، حال خودمان را خوب کنیم. شاید منتظر باشید پدر و مادرتان، یک برنامه‌ی «اوقات فراغت» حسابی را برای‌تان درنظر بگیرند؛ امّا لازم است خودتان، نقش اصلی را بازی کنید و بدانید چه گزینه‌هایی نظرتان را جلب می‌کند. به بهانه‌ی تعطیلات تابستانی، درباره‌ی اوقات فراغت، با دو نوجوان عزیز صحبت کردم که متن آن را برای‌تان نوشته‌ام.
 

سالار عبدلی، سیزده ساله از تهران

  • دوست داری در آینده چه شغلی داشته باشی؟
- دلم می‌خواد فوتبالیست بشم.
 
  • بیا داستان یه آدم ناشناس رو تصوّر کنیم که هم‌سنّ خودته و مدام درس می‌خونه؛ حتّی وقتی تابستونه، باز هم کلاس‌های درسی رو دنبال می‌کنه و معمولاً هم هیچ تفریحی نداره. به نظرت این آدم، چه حسّ و حالی رو تجربه می‌کنه؟
- وقتی کارای اجباری انجام بده و تفریحی نداشته باشه، حسّ و حال خوبی هم پیدا نمی‌کنه. آدم از زندگی متنفر می‌شه. چون شاداب و سرحال نیست.
 
  • پس شیوه‌ی درستش چیه؟
- درستش اینه که تفریح کنه، وقتش رو با دوستاش هم بگذرونه و...
 
  • تعریفت از اوقات فراغت و فایده‌هاش چیه؟
- زمان اوقات فراغت باید کارهایی انجام بدیم که وقتمون به بطالت نگذره. فایده‌اش اینه که کمک می‌کنه شاداب باشیم.
 
  • اوقات فراغت خودت رو برای تابستون چطوری برنامه‌ریزی می‌کنی؟
- کلاس زبان و کاراته ثبت‌نام می‌کنم. با خانواده می‌رم موزه، پارک، سینما. با دوستام بازی می‌کنم و ...
 
  • یه برنامه‌ی خوب اوقات فراغت، چه ویژگی‌هایی داره؟
- هر برنامه باید ساعت‌بندی داشته باشه؛ چون اگه طولانی باشه کسل‌کننده می‌شه؛ مثلاً بازی‌های کامپیوتری طولانی، باعث ضعیف شدن چشم می‌شن. استفاده از چیزهایی که به یادگیری‌مون کمک کنن؛ مثل دیدن مستندهای علمی یا کتاب‌ها که یه چیزی بهمون یاد می‌دن و این‌که تکراری نباشن.
 

عسل نظام دوست، دوازده ساله از تهران

  • اوقات فراغتت رو چطور می‌گذرونی؟
- با گوشی مشغول می‌شم. آهنگ گوش می‌کنم، کلاس می‌رم.

 به نظرت اگه آدما همیشه مشغول کارهای اجباری باشن (مثل شغل، درس خوندن‌های بدون تفریح و کارهای طولانی‌مدت)، چه حسّی رو تجربه می‌کنن؟

- همش خسته می‌شن؛ چون روزها براشون تکراریه. روزمرگی ایجاد می‌شه و کسل‌کننده‌ است.
 
  • تعریفت از اوقات فراغت چیه؟
- اوقات فراغت یعنی وقت‌های آزاد که کاری نداریم انجام بدیم.
 
  • خوبی‌های اوقات فراغت چیه؟
- کمک می‌کنه آدم برای خودش یه وقتی بذاره تا هیجان به زندگی‌اش برگرده.
 
  • اگه بخوای یه برنامه‌ی خوب اوقات فراغت رو به یه دوست پیشنهاد بدی، چی می‌گی؟
- رفتن به طبیعت و جای شلوغ و سرگرم‌کننده رو پیشنهاد می‌کنم و این‌که وقتش رو با خانواده و فامیل‌هاش بگذرونه. 


فرق‌شان از زمین تا آسمان است...

اوقات فراغت به معنی آسودگی، آسایش و رهایی از کارهای اجباری است. در اوقات فراغت، کارهایی انجام می‌دهیم که لذّت ببریم و احساس خوشایندی را تجربه کنیم. بعضی وقت‌ها کلمه‌ها را باهم اشتباه می‌گیریم؛ مثلاً ممکن است بگوییم اوقات فراغت با بیکاری، فرقی ندارد؛ امّا فرق‌شان از زمین تا آسمان است؛ چون ما در اوقات فراغت، حتماً یک‌سری کارها را انجام می‌دهیم و اصلاً بیکار نیستیم. فقط زوری و اجباری نیستند و خودمان به قصد لذّت، آن‌ها را انجام می‌دهیم.
 

چرا به اوقات فراغت نیاز داریم؟

همه‌ی ما در هر سنّی که باشیم، به زمان‌هایی نیاز داریم که به خودمان استراحت بدهیم؛ البتّه منظورمان از استراحت، فقط خوابیدن نیست. وقتی نُه ماه تحصیلی را سپری می‌کنید، به فراغت احتیاج دارید تا استرس‌های‌تان را کم کنید و با انجام کارهای لذّت‌بخش، به خودتان انرژی هدیه بدهید. تفریح، به ‌سلامت جسم و روان‌مان کمک می‌کند و اگر نباشد، حتماً یک جای کار می‌لنگد.


ویژگی‌های یک برنامه‌ی خوب برای اوقات فراغت

همان‌طور که یک دانش‌آموز موفّق، با یک برنامه‌ی درست می‌تواند تحصیلش را با موفّقیّت سپری کند، برنامه‌ی اوقات فراغت هم باید ویژگی‌هایی داشته باشد که آن‌ها را باهم مرور می‌کنیم:
 
هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده باشد
خیلی‌های‌مان اوقات فراغت را جدّی نمی‌گیریم؛ امّا به اندازه‌ی تحصیل و کار، مهم هستند. اگر قرار باشد اوقات فراغت به بطالت بگذرد، حال شما هم خوب نمی‌شود. بعد از مدّتی می‌بینید تابستان هم تمام‌ شده، امّا هنوز خستگی چند ماه گذشته به تن‌تان مانده است! پس منتظر شرایط نباشید. خودتان دست‌به‌کار شوید و از همین حالا برنامه‌ریزی کنید. می‌خواهید روزهای‌تان چطور بگذرند؟ چه هدفی دارید؟ همان‌طور که سالار گفت، لازم است برای کارهای‌مان ساعت‌بندی کنیم. هر برنامه‌ای که طولانی باشد، برای‌تان تکراری می‌شود و حتّی می‌تواند به شما آسیب برساند. پس «تعادل» به کمک‌تان می‌آید تا برای هر کار، زمان کافی را در نظر بگیرید. یادتان باشد وقت‌گذرانی‌های طولانی با گوشی، یک برنامه‌ی خوب، به‌حساب نمی‌آید.
 
با علاقه و استعدادتان هماهنگ باشد
شاید در کلاسی ثبت‌نام کنید که اصلاً علاقه‌ای به آن ندارید یا فکر کنید هرچقدر وقت می‌گذارید، پیش‌رفت نمی‌کنید. اگر به‌اندازه‌ی کافی تلاش کرده باشید، امّا آن‌قدر که انتظار داشتید پیش‌رفت نکردید، احتمالاً علاقه و استعداد کافی را در یک زمینه‌ی مشخّص ندارید؛ این‌که والدین شما یا بچّه‌های فامیل، چه کلاس‌هایی را دوست دارند، مهم نیست. علاقه و استعداد شما، تعیین می‌کند که وقت، پول و انرژی‌تان را صرف چه آموزش‌هایی کنید. وقتی درست برنامه‌ریزی کنید، می‌توانید در زمان فراغت، استعدادهای‌تان را کشف کنید و آن‌ها را پرورش دهید.
 
باعث یادگیری، خلّاقانه و متنوّع باشد
همه‌ی آموزش‌ها در کتاب‌های درسی و مدرسه، خلاصه نشده است. گاه با خانواده‌ی‌تان به سفر، موزه یا گالری می‌روید و کلّی نکته‌ی تازه یاد می‌گیرید. مطالعه، تماشای فیلم، سفر و... دنیای جدیدی را به شما معرّفی می‌کند تا بتوانید با ماجراجویی، چیزهای جدیدی را کشف کنید. کلاس‌های تابستانه هم به یادگیری‌های شما کمک می‌کنند؛ البتّه نیازی نیست سرتان را خیلی شلوغ کنید و خودتان را درگیر برنامه‌های طولانی و خسته‌کننده کنید. با یک برنامه‌ی خلّاقانه و متنوّع، می‌توانید مسابقه‌های گروهی راه بیندازید، کتاب‌خوانی با دوستان را امتحان کنید و خلّاقیّت‌تان را بیش‌تر از قبل پرورش بدهید.

به تحرّک جسمی‌تان کمک کند
حتماً قرار نیست اضافه‌وزن داشته باشید تا سراغ ورزش بروید. تحرّک جسمی، به‌ سلامت و شادابی شما کمک می‌کند. موقع ورزش، سبک‌بال و راحت خواهید بود و هیچ فکر مزاحمی نمی‌تواند شما را آزار بدهد.
 
ارتباط‌های شما را قوی‌تر کند
یک برنامه‌ی خوب برای اوقات فراغت، می‌تواند شما را از پیله‌ی تنهایی‌تان بیرون بیاورد. هرچقدر با دوستان، خانواده و کسانی که دوست‌شان دارید، وقت‌تان را بگذرانید، احساس شادی بیش‌تری را تجربه می‌کنید. بازی‌های دسته‌جمعی، بازدیدهای گروهی، آشنا شدن با افراد جدید، همگی کمک می‌کنند تا مهارت‌های ارتباطی‌تان را تقویت کنید. امیدوارم تابستان و اوقات فراغت درجه‌یک و جذّابی داشته باشید.


منبع: مجله باران